در همین راستا، تهران، دیروز، پس از سالها دوری، مجدداً، میزبانِ وزیر امور خارجه کشور ایرلند بود. سفری که به اعتقاد بسیاری، از چندین جهت برای دیگر کشورهای اروپایی حائز اهمیت و اعتبار به شمار میرود و مقامات سیاسی این کشورها منتظرِ بازخورد و نتایج نهایی آن بر آینده روابط ایران- اروپا هستند.
در وهله اول، موضوع بازگشایی سفارت یک کشور اروپایی در ایران به این خاطر میتواند بسیار مهم تلقی شود، که تقریباً از زمانِ اجرایی شدنِ سیاستِ «فشار حداکثری» دولت دونالد ترامپ در آمریکا، هیچ کشور اروپایی، صراحتاً اقدامی برای تقویتِ و یا حتی حفظِ روابط دیپلماتیک خود با جمهوری اسلامی ایران انجام نداده بود. این روند شاید از زمان روی کار آمدن جو بایدن، رئیسجمهور جدید آمریکا به میزانِ قابل توجهی تغییر کرده باشد.
در وهله دوم، جدا از بحث ارتقای روابط دو کشور در سطح اعزام سفیر، موضوع گفتگو برای نرم کردن مواضع جمهوری اسلامی ایران در مورد توافقنامه برجام از سوی وزیر امور خارجه ایرلند نیز از سوی برخی از منابع خبری مطرح شده است. در همین رابطه روزنامه آیریش تایمز عنوان میکند، تمرکز اصلی این سفر، نه بازگشایی سفارت بلکه برجام خواهد بود.
پیشتر نیز، سایمون کاونی در آخرین موضعگیریهایش در باب برجام اظهار کرده بود که ایرلند یکی از کشورهای حامی برجام است و در جایگاه یک تسهیل کننده، مشتاق است با تمام بازیگران اصلی این توافق دیدار و گفتگوی نزدیکی داشته باشد، تا همه طرفهای توافقنامه به پایبندی کامل و بازگشت به برجام تشویق شوند.
گمانهزنیها در رابطه با گفتگوی مقاماتِ دو کشور بر سر برجام، زمانی تقویت میشود که مقامات ایرلندی در اظهراتِ خود عنوان کردهاند که قصد دارند، زمانِ بازگشایی سفارت خود در ایران را به سال 2023 موکول کرده و فعلاً، به توافقات صرف در این باره بسنده میکنند.
جدا از این موارد، آنچه که ذهن بسیاری از فعالان عرصه داخلی و خارجی سیاست خارجی را درگیر ساخته، یافتنِ پاسخ برای این سؤال است که آیا کشورِ ایرلند که در سالهای گذشته مربوط به دوران ریاست جمهوری حسن روحانی، نقش فعالی در تقویت روابط خود با ایران نداشته، میتواند به عنوانِ یک کشورِ میانجی، زمینه بیشتر تفاهم میانِ جمهوری اسلامی ایران با دیگر اعضای موافقتنامه برجام فراهم آورد یا خیر. شاید، یافتنِ پاسخ این سؤال بیشتر از هر چیزی در گرو مواضع اخیر تهران و دولت حسن روحانی و اعضای کابینهاش نسبت به انجامِ این سفر باشد.
موضعگیری سفیر ایران در ایرلند در رابطه با انجام این سفر، مثبت به شمار میرود. مسعود اسلامی، سفیر جمهوری اسلامی ایران در ایرلند با اشاره به نقش دوبلین به عنوان تسهیلگر قطعنامه ۲۲۳۱ شورای امنیت سازمان ملل و سفر پیشروی وزیر امور خارجه این کشور به تهران، عنوان کرده که ایرلند تلاش میکند تا نقشی مؤثر برای تحقق این قطعنامه ایفا کند. اسلامی، بحث بازگشایی سفارت ایرلند در تهران را نیز یک اقدام مثبت ارزیابی کرده و عنوان کرده است، جمهوری اسلامی ایران از این اقدام ایرلند، استقبال میکند.
تاکنون اخبار منتشر شده از دیدار محمد جواد ظریف، وزیر امور خارجه کشورمان با همتای ایرلندی خود در تهران، بیش از موضوع گشایش سفارتخانه ایرلند در ایران، از آغاز گفتگوهای رسمی مقامات دو کشور در بابِ برجام خبر دادهاند. گفته شد که محمد جواد ظریف پیش از برگزاری این نشست دو جانبه، با حسن روحانی دیدار کرده است. شکی نیست، زمان و شرایط سیاسی کنونی کشور به گونهای است که انجامِ سفرهای اینچنینی میتواند هم از بعد داخلی و هم از بعدِ بینالمللی برای تأمین منافع جمهوری اسلامی ایران در راستای برجام حائز اهمیتِ بسیاری باشد.
افزایش گفتگوهای رسمی و دیپلماتیک با کشورهای حامی اجرایی شدنِ برجام، در شرایطی که جمهوری اسلامی ایران، به واسطه عهدشکنیهای مربوط به دوران گذشته آمریکا در زمانِ ترامپ و فشارهای اقتصادی بیش از حد به کشور، تا حد زیادی اعتماد خود را برای گام برداشتن به سوی توافق از دست داده است، میتواند، برای کاهش اختلافات در این زمینه، بسیار مؤثر واقع شود. از منظرِ داخلی نیز، این دیدارها میتواند یک امتیاز بزرگ برای دولت دوازدهم به حساب آید. تا این دولت بتواند به واسطه دست یافتن به قدرتِ مانور جدید ناشی از ارتقای گفتگوهای دیپلماتیک، امکان انتخاب و تصمیمگیری بیشتری در مقابل جناحها و مخالفان سیاسی که چندان با بازگشت به برجام موافق نیستند، به دست آورد. جدا از این، زمان اندک باقیمانده از دوران ریاست جمهوری حسن روحانی، هر گونه مساعدت و حمایت بینالمللی را که بتواند، زمینه عملی ساختنِ اهدافِ سیاست خارجی دولت کنونی را فراهم آورد، یک فرصت و مزیت بسیار مطلوبی برای به ثمر نشستن تلاشهای چند ساله دولت در زمینه توافق هستهای با آمریکا در دوره جوبایدن- هریس به حساب میآید. شکی نیست استفاده مناسب و مطلوب از فرصتهای اینچنینی میتواند زمینه کاهش مشکلات اقتصادی سیاسی کشور را به مرور زمان فراهم آورد و شرایط را به گونه بهتری تغییر دهد.